کد مطلب:26555 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

با توجه به پيشرفت هاي علمي انسان، ديگر چه نيازي به دين است؟

با وجود پيشرفت هاي علمي همچنان انسان به دين نياز دارد چون دين جزء خواسته هاي فطري و عاطفي بشر است كه با طبيعت انسان عجين شده است. استاد مطهري مي گويد: پديده هاي اجتماعي در مدتي كه باقي هستند حتماً بايد با خواسته هاي بشر تطبيق كنند، به اين معني كه يا خود آن پديده ها خواستة بشر باشند و يا تأمين كنندة خواسته هاي بشر باشند، يعني يا بايد بشر خود آن ها را از عمق غريزه و فطرتش بخواهد، يا بايد از اموري باشند كه حتي اگر انسان از عمق غريزه آن ها را نمي خواهد و خودشان مطلوب طبيعت و هدف تمايلات بشر نيستند، اما وسيله باشند، يعني وسيلةتأمين خواسته هاي اولية بشر باشند و حاجت هاي او را برآورند... اتفاقاً دين هر دو خاصيت را دارد، يعني هم جزء نهاد بشر است و هم از لحاظ تأمين حوائج و خواسته هاي بشري، مقامي را دارد كه جانشين ندارد.4

در مورد قسمت اوّل قرآن كريم مي فرمايد: توجه خويش را به سوي دين حق گرا پايدار كن، اين فطرت الهي است كه همه مردم را بر آن آفريده شده اند.

بسياري از دانشمندان معروف جهان به فطري و طبيعي بودن حس ديني نظر داده اند تا جايي كه كوونتايم حس مذهبي را بُعد چهارم انسان مي داند و مي گويد: حس ديني يكي از عناصر اولية ثابت و طبيعي روح انساني است. اصلي ترين و ماهوي ترين قسمت آن با هيچ يك از روي دادهاي ديگر قابل تطبيق نيست بلكه نحوة ادراك فطري و راه عقلي است كه يكي از چشمه هاي آن از ژرفاي روان ناخود آگاه فوران مي كند.5

از طرفي دين تأمين كنندة خواسته هاي بشر است و جانشين هم ندارد، استاد مطهري مي گويد: زماني خيال مي كردند اگر تمدن پيشرفت كرد، ديگر جايي براي دين نيست. امروز ديگر معلوم شده كه پيشرفت علم و تمدن نيازي را بكه بشر به دين براي يك زندگي خوب دارد رفع نمي كند. بشر هم از لحاظ شخصي احتياج به دين دارد و هم از لحاظ اجتماعي نيازمند دين است... از تولستوي، حكيم معروف روسي مي پرسند: ايمان چيست؟ مي گويد: ايمان هما چيزي است كه انسان با آن زندگي مي كند. سرماية زندگي است.6

استاد مطهري، دين را پشتوانة اخلاق و قانون مي داند و مي گويد: ركن اساسي در اجتماعات بشري، اخلاق است و قانون و پشتوانة قانون و اخلاق هم فقط و فقط دين است... كارل مي گويد: مغزها خيلي پيش رفته اما افسوس كه دل ها هنوز ضعيف است. دل را فقط ايمان قوي مي كند. تمام مفاسد بشريت از اين است كه مغزها نيرومند شده و دل ها ضعيف و ناتوان باقي مانده اند. تمدن چه مي كند؟

تمدن براي انسان ابزار مي سازد؛ ابزارهاي خوب. انصافاً ابزارهاي خوب اختراع مي كند اما آدم ها چطور؟ چه چيز مي تواند آدم ها را عوض كند؟ چه چيز مي تواند به آدم ها هدف هاي مقدس و عالي بدهد؟ چه چيز است كه مي تواند ارزش هاي بشري را عوض كند؟ انسانيت مساوي است با دين و ايمان و اگر دين و ايمان نباشد انسانيتي نيست.7

4 مجموعة آثار، ج 3، ص 388 - 384، با تلخيص.

5 مكارم شيرازي، انگيزة پيدايش مذاهب، ص 274.

6 مجموعة آثار، ج 3،ص 399 - 398، با تلخيص.

7 مجموعة آثار، ج 3، ص 401.